III. DOKONANIA I PLANY
1. PAŃSTWO
Prawo i Sprawiedliwości obejmując rządy w 2015 roku postawiło sobie bardzo ambitny cel. Obiecaliśmy Polakom gruntowną reformę państwa i odejście od wielu, niestety wciąż obecnych w naszym prawie i instytucjach,rozwiązań charakterystycznych dla państwa postkomunistycznego.
Chcieliśmy przystosować aparat państwowy do zadań wynikających z zupełnie nowego spojrzenia na sens polityki, określony ze względu na wartości, które są podstawową przesłanką naszego działania.Obiecaliśmy zerwać z rozwiązaniami charakterystycznymi dla minionej epoki i wprowadzić sprawny system demokratyczny, nastawiony na umacnianie wspólnoty narodowej (przy przyjęciu kulturowej definicji narodu), jej obronę na różnych płaszczyznach i budowę mechanizmów sprawnej obsługi potrzeb obywateli.
W tym ostatnim zadaniu, mieści się też wsparcie dla różnych form organizowania się obywateli. W zadaniu polegającym na umacnianiu wspólnoty, najważniejsze jest stworzenie zdolności do prowadzenia polityki rozwoju gospodarczego i aktywnej polityki społecznej. Na obecnym poziomie rozwoju naszego kraju chodzi o realizację zadania budowy polskiej wersji „państwa dobrobytu”,łączącej ambitną modernizację Polski z szybkim podnoszeniem poziomu i jakości życia społeczeństwa, przy zachowaniu polskiej tożsamości i tradycji (także jako czynnika wspólnotowego i rozwojowego).
OSIĄGNIĘCIA
Rząd Prawa i Sprawiedliwości przeprowadził reorganizację administracji rządowej. W celu zwiększenia efektywności państwa, a także jego skuteczności, rozpoczęto budowę państwa sprawnego, a jednocześnie sprawczego, w którym obywatel odgrywa najważniejszą rolę.
Wzmocniona została pozycja Prezesa Rady Ministrów, zarówno w wymiarze administracyjnym, decyzyjnym, jak i w kontekście kształtowania polityki właścicielskiej państwa wobec podległych podmiotów, w tym spółek z udziałem Skarbu Państwa, wywierających wpływ na istotny rozwój gospodarczy państwa.
Centralnym ośrodkiem decydującym o istocie realizacji polityki rządu, uczyniono Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, której nadano dodatkowe uprawnienia merytoryczne i zarządcze, m.in. poprzez: przywrócenie urzędu ministra – Koordynatora służb specjalnych; powołanie Centrum Analiz Strategicznych, odpowiedzialnego za opracowywanie projektów strategii polityk publicznych, a także opiniowanie projektów zgłaszanych do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów; utworzenie mechanizmu koordynującego decyzje legislacyjne w ramach Rządowego Procesu Legislacyjnego (Przewodniczący Komitetu Stałego Rady Ministrów w randze wicepremiera); powołanie pełnomocników do wykonywania konkretnych zadań ponadresortowych lub specjalistycznych, np.: rozwoju gospodarczego, programu „Czyste Powietrze”, strategicznej infrastruktury energetycznej oraz utworzenie Departamentu GovTech i Rządowego Biura Monitorowania Projektów.
Chcąc położyć kres państwu teoretycznemu, w ramach reformy organów rządowych powołano nowe ministerstwa, związane z realizacją strategicznych celów, tj.: Ministerstwo Energii (realizacja polityki bezpieczeństwa energetycznego Polski), Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (odbudowa polskiej gospodarki morskiej, portowej oraz krajowej gospodarki wodnej), Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju (inwestycje jako strategia rozwoju Polski) i Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii (wspieranie przedsiębiorczości, technologii i innowacji).
W ramach pierwszego etapu aktywizacji działań w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego, odtworzone zostało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. W okresie rządów „PO-PSL”, dział „administracja” funkcjonował w ramach Ministerstwa „Cyfryzacji i Administracji”, resortu stworzonego bez większych przesłanek do racji bytu, podyktowanego wyłącznie względami kadrowymi, niełączącego w żaden sposób podmiotowości oraz istoty informatyzacji i administracji. Po przywróceniu właściwej roli MSWiA, przyszedł czas na zwiększenie potencjału państwa w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego.
Podczas rządów Prawa i Sprawiedliwości wdrożono program modernizacji służb mundurowych, połączony z reorganizacją Komendy Głównej Policji oraz odbudową posterunków policji i podniesieniem atrakcyjności wykonywania zawodów „mundurowych” (zakup nowoczesnego sprzętu dla Policji oraz Państwowej Straży Pożarnej oraz nowe regulacje płacowe i emerytalne). W przekonaniu Prawa i Sprawiedliwości, Polska potrzebuje nie tylko silnej Policji, ale również silnej straży pożarnej, działającej przy wsparciu ochotników. Tym działaniom towarzyszył program wsparcia Ochotniczych Straży Pożarnych. Przekształciliśmy również Biuro Ochrony Rządu w Służbę Ochrony Państwa, co wiązało się z przedefiniowaniem i poszerzeniem zadań i uprawnień tej formacji.
Utworzono nowe instytucje zwiększające sprawczość państwa. Państwo zarządzane przez obóz Zjednoczonej Prawicy wyposażono w nowe instrumenty oddziaływania na gospodarkę. Za takie instrumenty należy uznać: Polski Fundusz Rozwoju i fundusze „Start in Poland”, Polską Agencję Inwestycji i Handlu, czy Krajowy Zasób Nieruchomości. Dokonano także zmian w sferze zabezpieczenia mienia publicznego, reorganizując Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej. Jednocześnie rząd Prawa i Sprawiedliwości ze szczególną dbałością potraktował wsparcie w życiu gospodarczym dwóch środowisk: przedsiębiorców i podatników (na tę okoliczność powołano Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców oraz wszczęto działania w celu ustanowienia Rzecznik Praw Podatnika). W 2017 roku powołano Krajową Administrację Skarbową (KAS) oraz Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Bez spektakularnych działań KAS w dziedzinie uszczelniania podatków nie moglibyśmy realizować tak szerokich programów społecznych. KOWR z kolei doprowadził do systemowej racjonalizacji w polityce rolnej, a przede wszystkim podniesienia kompetencji i skuteczności w wykonywaniu zadań na rzecz polskiej wsi. W celu skutecznego i przyjaznego dla odbiorców zarządzania gospodarką wodną, powołane zostało natomiast Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie”.
Dzięki skutecznym decyzjom i sprawnemu aparatowi legislacyjnemu, przywrócono również sprawczość państwa w dziedzinie kultury, nauki i polityki historycznej. Wzmocniona została rola Instytutu Pamięci Narodowej, a działalność tej instytucji wsparta została dodatkowymi środkami publicznymi, pozwalającymi m.in. na rozwój Biura Poszukiwań i Identyfikacji, umożliwiającego coraz skuteczniejsze prowadzenie prac poszukiwawczych i identyfikacyjnych.
Utworzono nowe instytucje, takie jak: Narodowy Instytut Wolności, Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, Polską Fundację Narodową, Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków, Narodową Agencję Wymiany Akademickiej, Sieć Badawczą Łukasiewicz – Polska Sieć Instytutów Badawczych, Instytut Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka, Instytut Literatury, Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA.
Dokonano także reorganizacji oraz wzmocnienia finansowego i kompetencyjnego wielu instytucji, takich jak: Polski Instytut Ekonomiczny, Instytut Zachodni, Instytut Europy Środkowej, Polski Instytut Sztuki Filmowej, Instytut Śląski w Opolu, Instytut Północny im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Państwowy Instytut Wydawniczy.
Jako istotny element naprawy państwa, Rząd Prawa i Sprawiedliwości potraktował przywrócenie w Polsce pluralizmu mediów i wolności słowa. W tym zakresie, podstawowym działaniem okazało się wyprowadzenie publicznych mediów z systemowej zapaści. Przejściowy system finansowania pozwolił odbudować zdolności Radia i Telewizji Polskiej do kreowania atrakcyjnego programu. Wzmocniono organizacyjnie i finansowo Polską Agencję Prasową. Państwo przestało działać wyłącznie w interesie prywatnych nadawców i ich inwestorów. Strażnikiem rozwoju publicznego radia i telewizji stała się powołana ustawą w 2016 roku Rada Mediów Narodowych.
Władze powołane przez Prawo i Sprawiedliwość zagwarantowały swobodną realizację swojej misji instytucjom o specjalnym znaczeniu kontrolnym dla systemu politycznego. Mowa tu o Najwyższej Izbie Kontroli i Głównym Urzędzie Statystycznym. Mimo istotnych przesłanek do obsadzenia niektórych stanowisk, Prawo i Sprawiedliwość nie dążyło do zdominowania instytucji kontrolnych. Szefem NIK pozostał do końca kadencji polityk PO (pomimo postawionych mu zarzutów karnych), a funkcję Rzecznika Praw Obywatelskich podczas rządów Zjednoczonej Prawicy sprawował polityk związany ze środowiskami lewicowymi, którego zachowania i wypowiedzi w niektórych sytuacjach dawałyby podstawy do podjęcia nadzwyczajnych środków. Z upływem kadencji Prezesa NIK, na to stanowisko powołano osobę, której kariera, mimo związków z obozem Prawa i Sprawiedliwości, nie stawia pod znakiem zapytania obiektywizmu w sprawowaniu urzędu. Nowy Prezes NIK nie był bowiem politykiem (parlamentarzystą), a w rządzie pełnił bardzo wysokie funkcje o charakterze urzędniczym (wiceminister finansów w dwóch rządach; krótko – minister finansów), był wieloletnim pracownikiem NIK, zweryfikował się też tworząc z wielkim sukcesem KAS. Nominacja miała więc zupełnie inny charakter niż powołanie czynnego polityka i działacza partyjnego. Dzięki temu mająca istotne znaczenie dla systemu politycznego instytucja kontrolna zyskała nową jakość, a dobór kadr na kluczowe stanowiska w państwie – poza wszelką dyskusją – zyskał nowy standard.
Przykładami obiektywizmu w rządach i ambiwalencji instytucjonalnej charakteryzującej ludzi Prawa i Sprawiedliwości wielokrotnie wykazywał się także Prezydent RP, który wypełniał swoją rolę kontrolną, zarówno kierując ustawy do Trybunału Konstytucyjnego, jak i odsyłając je do ponownego rozpatrzenia. W latach 2015–19, organy kontroli instytucjonalnej spełniały realnie swoje merytoryczne funkcje.
Prawo i Sprawiedliwość zrealizowało sztandarową obietnicę reformy wymiaru sprawiedliwości, w tym trybunałów, o znaczeniu systemowym, ważnym dla kondycji Rzeczypospolitej. Celem było budowanie wymiaru sprawiedliwości służebnego wobec społeczeństwa, zdolnego do korygowania błędów, wolnego od patologii i kastowych układów. Mimo wielkiego oporu znacznej części środowiska prawniczego, przywiązanego do „rządów kasty”, wspieranego przez działaczy opozycyjnych i siły zza granicy, zrealizowano wiele ważnych reform.
Zgodnie z przedwyborczą zapowiedzią, mimo oporu środowisk związanych z opozycją, przeprowadziliśmy gruntowną reformę Trybunału Konstytucyjnego. W odpowiedzi na pozbawione podstawy prawnej uzupełnienie składu sędziowskiego TK przez ustępującą ekipę rządzącą, Prawo i Sprawiedliwość przygotowało propozycje zmian w regulacjach związanych z funkcjonowaniem TK. Dzięki temu Trybunał zyskał legitymizację władzy popartą postanowieniami ustawowymi. Położyliśmy kres finansowym przywilejom sędziów Trybunału; nowe zasady wyboru sędziów i prezesów TK oparte zostały na głosie suwerena, wyrażanym przez parlament.
Rząd Prawa i Sprawiedliwości dokonał połączenia urzędu Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości, a także zreformował Sąd Najwyższy, Krajową Radę Sądownictwa i sądy powszechne – w celu podniesienia efektywności działania sądów, zwiększenia demokratycznej odpowiedzialności za wyroki i uczynienia wymiaru sprawiedliwości bardziej przyjaznego obywatelom. Zmianie uległ sposób wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa. Powstały także dwie nowe izby w Sądzie Najwyższym – Izba Dyscyplinarna oraz Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Pierwsza z nich ma zagwarantować, że sędziowie dopuszczający się rażącego naruszania prawa będą podlegać sankcjom dyscyplinarnym (do pozbawienia urzędu włącznie). To realizacja zasady realnego państwa prawa, w którym nikt ponad prawem nie stoi.
Zgodnie z zapowiedzią Prezydenta RP Andrzeja Dudy, wprowadziliśmy do polskiego systemu prawnego szczególny środek zaskarżenia w postaci skargi nadzwyczajnej na prawomocne orzeczenie sądu powszechnego lub wojskowego. Jest to prospołeczne rozwiązanie, które ma stworzyć przestrzeń do uchylenia orzeczenia sądów (w określonych prawem szczegółowych przypadkach),
Znowelizowaliśmy kodeksy: postępowania cywilnego oraz administracyjnego, spółek handlowych, rodzinny i opiekuńczy, karny, karny wykonawczy, karny skarbowy oraz postępowania karnego.
CELE
Naprawa polskiego państwa, choć w wielu aspektach postępuje w sposób znaczący, wciąż nie została dokończona. Umocnienie państwowości jest warunkiem koniecznym stałego i trwałego dokonania się zmian zapoczątkowanych w 2015 roku. Jeśli Polacy powierzą Prawu i Sprawiedliwości władzę na kolejne lata, zostaną zrealizowane strategiczne cele związane z budową sprawnego państwa, obejmujące cztery główne obszary: dalsze wzmocnienie centrum rządu oraz zmiany w administracji rządowej, wzrost pozycji wojewodów, program „Proste prawo, przyjazny urząd”, a także dokończona zostanie reforma sądownictwa.
WZMOCNIENIE CENTRUM RZĄDU
Kluczową kwestią reformy działania rządu jest umocnienie pozycji Prezesa Rady Ministrów, w szczególności w zakresie sprawnego pełnienia nadzoru nad poszczególnymi resortami. Koordynacja prac ministerstw będzie dokonywana osobiście, poprzez komitety Rady Ministrów, a w zakresie prac legislacyjnych poprzez umocnienie roli Zespołu Programowania Prac Rządu. Dokonana zostanie także ocena obowiązującego układu resortów, zwłaszcza tych, które są właściwe dla spraw gospodarczych. Należy także stworzyć jeden system nadzoru oraz ujednolicony mechanizm weryfikacji kandydatów na stanowiska kierownicze w spółkach skarbu państwa. Wzmocnieniu ulegnie również Centrum Analiz Strategicznych w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, powołany zostanie urząd Ministra – Szefa Centrum Analiz Strategicznych, a utrwaleniu w organizacji ulegnie urząd Ministra – Koordynatora Służb Specjalnych.
WZROST POZYCJI WOJEWODÓW
Urząd wojewody będzie kluczowym organem administracji rządowej w województwie, a osiągnięcie tego nastąpi poprzez wyposażenie urzędu w kolejne kompetencje i instrumenty umożliwiające sprawowanie w sposób realny nadzoru nad powierzonymi zadaniami. Wojewodowie staną się podmiotami wykonawczymi polityki rządu w województwach, a ich rola wzrośnie w sposób znaczący. W następstwie wprowadzonych zmian, urzędy wojewódzkie będą podlegały reorganizacji i dostosowaniu do nowych zadań wyznaczonych przez rząd.
PROGRAM „PROSTE PRAWO, PRZYJAZNY URZĄD”
Obywatele mają prawo oczekiwać, że komunikacja z urzędami będzie przebiegała w sposób zrozumiały, a urząd będzie nastawiony na wyjaśnianie zawiłych spraw i obowiązującego prawa. Zostanie położony nacisk na uproszczenie języka urzędowego zarówno poprzez przygotowanie nowego, prostszego prawa, jak i na etapie rozpatrywania spraw, czy też przygotowywania pism urzędowych.
Przygotowane i uchwalone zostaną nowe ustawy o służbie cywilnej, o służbie dyplomatycznej, a także ustawa dotycząca służb specjalnych.
Nastąpi także przegląd administracji rządowej pod względem struktury organizacyjnej i kompetencyjnej. Wynagrodzenie kadry urzędniczej powinno dalej sukcesywnie rosnąć, aby skutecznie zatrzymywać w administracji doświadczonych ekspertów oraz sprawnie pozyskiwać nowych specjalistów. Planujemy dalszy wzrost kwoty bazowej.
W zakresie upraszczania prawa w szczególności skoncentrujemy się nad nową ordynacją podatkową, dokonamy wielkiego porządkowania prawa podatkowego. Zaproponujemy nowe ustawy o podatkach dochodowych, krótką i zrozumiałą ustawę o opodatkowaniu rent i wynagrodzeń, ustawę o nowoczesnych uproszczonych regulacjach działalności gospodarczej oraz ustawę o zyskach kapitałowych zachęcającą do inwestycji. Podejmiemy również pracę nad nowym Kodeksem Prawa Administracyjnego, dla którego zaprojektujemy zmiany oparte na najlepszych międzynarodowych wzorcach.
Zmiany obejmą również Krajową Administrację Skarbową, w której zostaną dokonane kolejne reformy w zakresie usprawnienia inspekcji i kontroli. Urząd zostanie wyposażony w odpowiednie kompetencje i narzędzia zapewniające sprawne działanie na etapie przeprowadzania kontroli, a dalszy rozwój w kierunku informatyzacji i profesjonalizacji sprawi, że kontrole będą mniej liczne i mniej uciążliwe dla przedsiębiorców, obywateli i podmiotów społecznych.
Podejmiemy także prace w kierunku integracji instytucji kontrolnych.
Rząd PiS w latach 2015–2019 przygotował gruntowną reformę Prawa Zamówień Publicznych. Przyjęcie projektu, planowane jest jeszcze w tej kadencji. Projekt regulacji zawiera szereg rozwiązań stanowiących odpowiedź na postulaty środowiska MŚP. Celem nowej ustawy ma być przede wszystkim zwiększenie liczby firm, w tym małych i średnich, startujących w przetargach oraz wydawanie pieniędzy w systemie zamówień publicznych w sposób, który uwzględnia strategiczne cele państwa, m.in. wzrost innowacyjności. Jednym z kluczowych rozwiązań nowych przepisów jest wprowadzenie procedury uproszczonej poniżej tzw. progów unijnych oraz uproszczeń w innych trybach i konkursie, a także zasady efektywności zamówień publicznych. Ustawa zacznie obowiązywać z początkiem roku 2021. Naszym zadaniem będzie przygotowanie środowiska gospodarczego i administracji na nowe, uproszczone zamówienia publiczne.
Podjęte zostaną także działania zmierzające do przeprowadzenia procesu deglomeracji instytucji państwowych, tak aby zapewnić zrównoważony rozwój mniejszych ośrodków miejskich. W tym celu zostaną wytypowane do przeniesienia urzędy i instytucje, które ze względu na swoją specyfikę mogą bez przeszkód funkcjonować poza stolicą. Kwestie te mają zasadnicze znaczenie dla praw obywateli i sprawnej obsługi przez państwo, a także realizacji polityki przybliżania urzędów i instytucji Polakom.
REFORMA SĄDOWNICTWA
Zadaniem na następną kadencję, jeśli Polacy nam powierzą odpowiedzialność za Polskę, będzie kontynuacja reformy sądownictwa, a także dalsza reforma prawa karnego oraz powiązanych procedur. Zmian w sądownictwie będziemy dokonywać w konsultacji z podmiotami zewnętrznymi, w tym z Unią Europejską, w stosunku do której będziemy kierować się zasadniczą przesłanką: traktaty, w tym Traktat Lizboński, obowiązują w literalnym kształcie. Z tych traktatów wynika, że w materii organizacji sądownictwa wszystkie państwa członkowskie są sobie równe, czyli mogą stosować te same rozwiązania prawne. Co więcej, zaciągnięcie opinii powinno się dokonywać z przestrzeganiem zasady, iż najwyższym aktem ustawodawczym w Polsce jest Konstytucja. Dlatego zaproponowane zmiany będą konsultowane z Trybunałem Konstytucyjnym oraz zgodne z przepisami ustawy zasadniczej.
ZMIANY W ZAKRESIE INSTYTUCJI IMMUNITETU
Prawo i Sprawiedliwość, po ewentualnym uzyskaniu większości w kadencji 2019–2023, złoży wniosek o zmianę treści art. 105 ust. 2-3 a także ust. 5 Konstytucji RP w ten sposób, iż poseł lub senator będzie mógł być pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a także zatrzymany lub aresztowany, decyzją podjętą na wniosek Prokuratora Generalnego, skierowany do Sądu Najwyższego. Prokurator Generalny przed podjęciem decyzji będzie miał obowiązek przedstawienia sprawy Prezydium Sejmu i Komisji Regulaminowej Sejmu. Prezydium Sejmu lub Komisja Regulaminowa Sejmu, w razie wątpliwości co do rzeczywistych motywów podjęcia postępowania karnego wobec posła lub senatora, będzie mogła zwrócić się do Rzecznika Praw Obywatelskich o przekazanie decyzji o zgodzie na podjęcie postępowania karnego i ewentualne aresztowanie do całej Izby.
W takiej sytuacji Izba może podjąć decyzję o aresztowaniu bezwzględną większością głosów swego pełnego składu.
Prawo i Sprawiedliwość zwróci się też do Sejmu o zmianę art. 181 Konstytucji RP, a także przepisów ustawowych odnoszących się do prokuratorów w ten sposób, by immunitet sędziów i prokuratorów został zniesiony, z zastrzeżeniem specjalnego trybu procedowania w razie wszczęcia postępowania karnego wobec sędziego lub prokuratora. Decyzje o wszczęciu postępowania podejmować będzie mógł Prokurator Generalny, decyzje o tymczasowym aresztowaniu – Sąd Najwyższy.
2. POLITYKA SPOŁECZNA I OCHRONA ZDROWIA – WYŻSZY POZIOM I JAKOŚĆ ŻYCIA
2.1. POLITYKA SPOŁECZNA
OSIĄGNIĘCIA
Rząd Prawa i Sprawiedliwości przeprowadził szereg gruntownych, kompleksowych i niespotykanych wcześniej w Polsce reform, dzięki którym na nowo została zbudowana i zdefiniowana polityka społeczna. Polityka ta, rozwijała się wraz z radykalnym wzrostem efektywności w ściąganiu danin publicznych, eliminacją ogromnej patologii w tej sferze oraz wzrostem gospodarczym. Dlatego konieczny był podział reformy na etapy. Na początku rządów Prawa i Sprawiedliwości nie było możliwości, aby sfinansować wszystkie założenia w pełnym wymiarze.
Polityka społeczna, o której mowa, była w istocie wielkim programem redystrybucyjnym[1]. Wprowadzone pod koniec kadencji rozwiązania oznaczają, że wydatki na samą politykę prorodzinną w roku 2020 osiągną 4% PKB, czyli wysokość spotykaną tylko w najbardziej prospołecznych i rozwiniętych krajach. Warto więc podkreślić, że nasze programy to nie są transfery socjalne – to programy cywilizacyjne, które przywracają godność polskim rodzinom i wpływają także na rozwój polskiej gospodarki.
Pierwszy przełomowy program, który postawił w centrum zainteresowania państwa polskie rodziny, to program „Rodzina 500 Plus”. Program przywrócił polskim rodzinom godność i ustanowił nowy standard w podejściu państwa do potrzeb obywateli. Dzięki programowi do rodzin trafiło już niemal 77 mld złotych (stan na lipiec 2019 r.).
Od lipca 2019 roku, dzięki wspomnianej poprawie sytuacji ekonomicznej, zlikwidowano kryterium dochodowe. Tym samym już wszystkie polskie dzieci – czyli 6,8 mln – są objęte programem „Rodzina 500 plus”.
Rodzinę w centrum stawiają również inne nasze programy społeczne, takie jak „Dobry Start”. W jego ramach wyprawkę szkolną w wysokości 300 zł otrzymuje co roku ok. 4,4 mln uczniów[2].
Poza wsparciem bezpośrednim, rząd Prawa i Sprawiedliwości dba również o wsparcie instytucjonalne dla rodzin. Dzięki programowi „Maluch+” pod koniec 2018 roku w Polsce funkcjonowało już 146 tys. miejsc opieki dla dzieci do lat 3. To o 74% więcej miejsc niż w 2015 r. Rząd rozwinął także Kartę Dużej Rodziny, z której na tę chwilę korzysta już ponad 3 mln osób – ponad 3 razy więcej niż w 2015 roku[3].
Rząd Prawa i Sprawiedliwości przygotował i wdrożył również programy, które otaczają opieką osoby starsze. Przede wszystkim, wsłuchując się w głos społeczeństwa przywróciliśmy niższy wiek emerytalny – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Tym samym, przywróciliśmy umowę społeczną z Polakami, którą złamał poprzedni rząd, czyli pozostawiliśmy im wolność wyboru. Teraz to obywatele decydują pomiędzy przejściem na emeryturę, a dalszą pracą.
Jednocześnie podnosimy wysokość emerytur. Jeszcze w 2016 roku kwota najniższej emerytury wynosiła ok. 880 zł, aktualnie w 2019 roku wynosi 1100 zł.
Co więcej, wprowadziliśmy tzw. „13 emeryturę” (program „Emerytura Plus”), czyli dodatkowe świadczenie w wysokości najniższej emerytury, tj. 1100 zł brutto, które w 2019 roku otrzymało blisko 10 mln emerytów i rencistów. „Emerytura Plus” obejmuje emerytury i renty w systemie powszechnym, emerytury i renty rolników, służby mundurowe, emerytury pomostowe, świadczenia i zasiłki przedemerytalne, renty socjalne, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, a także renty inwalidów wojennych i wojskowych.
Już 2,4 mln seniorów korzysta również z bezpłatnych leków z programu „Leki 75+”. Liczba darmowych leków ustawicznie się zwiększa i wynosi już 2043 pozycji. Osoby starsze mogą również korzystać z placówek otwartych w ramach programu „Senior+” i liczyć na specjalistyczną pomoc medyczną z programu „Opieka 75+”.
Szczególną opieką zostały otoczone także matki – a w niektórych przypadkach także ojcowie – którzy poświęcili się wychowywaniu przyszłych pokoleń Polaków. Osoby te, które zrezygnowały z pracy zarobkowej, często przypłacały swoje poświęcenie tym, że żyły na granicy ubóstwa. Dzięki programowi „Mama 4 Plus” wprowadziliśmy rodzicielskie świadczenie uzupełniające w wysokości minimalnej emerytury 1100 zł. Do końca maja 2019 roku przyznano ok. 50 tysięcy tego rodzaju świadczeń.
Z kolei w trosce o wysokie świadczenia przyszłych emerytów, wprowadziliśmy program Pracowniczych Planów Kapitałowych, czyli pierwszy w Polsce kompleksowy program długoterminowego, całkowicie prywatnego i dodatkowego oszczędzania, w którym do dobrowolnej składki pracownika dokłada się państwo oraz pracodawca. Program docelowo obejmie nawet 11,5 mln pracowników, zatrudnionych zarówno na umowę o pracę jak i inne formy umów.
Dla oszczędzających, w zależności od czasu oszczędzania i wysokości pensji, może to oznaczać nawet kilka tysięcy złotych dodatkowego świadczenia na emeryturze.
Realną poprawę w codziennym życiu mogą także odczuć osoby niepełnosprawne. Wydatki skierowane do tej grupy społecznej w ostatnich latach znacznie wzrosły. W 2020 r. państwo przeznaczy na ten cel 24,5 mld złotych, czyli o ok. 9 mld więcej niż w roku 2015.
Wprowadziliśmy nie tylko programu „500 Plus dla niepełnosprawnych”, który docelowo obejmie 800 tysięcy Polaków, ale także znacznie podwyższyliśmy świadczenie pielęgnacyjne (z 1200 do 1583 zł), rentę socjalną (z 739 do 1100 zł), zasiłek pielęgnacyjny (pierwszy raz od 12 lat – z 153 do 215 zł[4]) oraz specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna (z 520 do 620 zł).
Rozbudowana sieć żłobków, rozwój klubów dziecięcych i wsparcie opieki niań w ramach programu „Maluch Plus” pozwala rodzicom wrócić na rynek pracy i łatwiej godzić życie zawodowe z rodzinnym. Dzięki programowi „Maluch Plus”, który dofinansowuje także istniejące miejsca opieki, rodzice płacą mniej za miejsce w żłobku czy klubie dziecięcym – także dla dzieci z niepełnosprawnościami. Średnia opłata miesięczna w publicznym żłobku czy klubie dziecięcym, jest o 419 zł niższa w porównaniu do opłat w placówkach prywatnych. Od 2018 roku budżet programu został trzykrotnie zwiększony – do 450 mln zł. Dzięki wprowadzonym zmianom w tzw. ustawie żłobkowej łatwiej jest teraz założyć i prowadzić żłobek, przy zachowaniu wysokich standardów opieki nad dziećmi.
Dzięki pierwszej od lat obniżce stawki podatku PIT z 18 do 17% rosną także płace. Na zmianach skorzysta nawet 25 mln Polaków, ich roczne zarobki wzrosną o kilkaset złotych. Niższa stawka PIT zacznie obowiązywać od 1 października 2019 r.
Rośnie również wynagrodzenie osób młodych. Osoby, które nie ukończyły 26 roku życia, zostały całkowicie zwolnione z podatku PIT w przypadku przychodów z pracy i umów zlecenia (limit zwolnienia wynosi 85 528 zł).
Z tego rozwiązania skorzysta ponad 2 mln młodych ludzi. Przepisy o uldze weszły w życie 1 sierpnia 2019 r.
Co więcej, w ciągu ostatnich lat, pierwszy raz od ponad dekady podniesiona została wysokość kwoty wolnej od podatku (to rozwiązanie skierowane jest do najsłabiej zarabiających) oraz wysokość kilkunastu ulg i zwolnień podatkowych. Oznacza to, iż w ciągu roku w kieszeniach podatników zostanie blisko 9,7 mld zł.
Radykalnie obniżyliśmy bezrobocie, do poziomu najniższego po roku 1989[5]. W efekcie dużej dostępności pracy i wzrostu płac w ostatnim czasie bardzo szybko wzrósł dochód rozporządzalny w gospodarstwach domowych. W 2015 roku wynosił on 1386 zł, a w 2018 już 1693 zł na jedną osobę. W okresie ostatnich 3 lat wzrósł o 307 zł (22%), podczas gdy w okresie ponad dwukrotnie dłuższym, tj. w latach 2008–2015 wzrósł o niewiele więcej – 340 zł[6].
CELE
Najważniejszym wyzwaniem na najbliższe lata jest konsekwentne dążenie do poprawy statusu materialnego Polaków, do podniesienia poziomu i jakości życia. Polacy powinni zarabiać coraz więcej, a ich poziom życia musi jeszcze szybciej zbliżać się do poziomu życia mieszkańców państw Europy Zachodniej. Nie chodzi tylko o wzrost pensji, ale o wielkość dochodu obywatela, który można przeznaczyć na życie własne i rodziny. Naszą ambicją jest prowadzenie polityki, dzięki której Polacy będą mogli się bogacić.
WZROST PŁAC I EMERYTUR
W centrum polityki społecznej na kolejne 4 lata, obok pełnej kontynuacji istniejących już programów społecznych umieszczamy wzrost płac i wzrost emerytur. Wzrost płac będzie stymulowany poprzez podniesienie płacy minimalnej do 2 600 zł od 1.01.2020 r., 3 000 zł w 2021 r. i 4 000 zł w roku 2023. Nastąpią też podwyżki płac w sferach finansowanych ze środków publicznych. Ponadto będziemy prowadzić aktywną politykę gospodarczą, ograniczającą bezrobocie i tworzącą w ten sposób rynek pracownika, co przy wzroście gospodarczym będzie prowadziło do podnoszenia płac w sektorze prywatnych przedsiębiorstw.
Zlikwidujemy niektóre obciążenia finansowe, które są jednocześnie biurokratyczną uciążliwością, jak np. opłata targowa, opłata miejscowa, opłata od posiadania psów. Podobnie postąpimy z opłatami skarbowymi, proponując ich obniżenie lub likwidację, m.in. opłaty za dowód osobisty, odpis aktu stanu cywilnego czy udzielenie pełnomocnictwa. Należy znieść lub ograniczyć część opłat takich jak opłata adiacencka (z tytułu wzrostu wartości nieruchomości) czy renta planistyczna (z tytułu wzrostu wartości nieruchomości po uchwaleniu planu miejscowego).
Z każdym rokiem zwiększa się w Polsce liczba osób w podeszłym wieku. Żyjemy coraz dłużej – i to cieszy. Dlatego po raz kolejny zwiększymy kwotę emerytury minimalnej do 1200 zł, co wydatnie poprawi jakość życia ponad pół miliona starszych osób w Polsce. Utrzymana zostanie również waloryzacja kwotowo-procentowa.
Trzynasta emerytura zostanie wprowadzona jako stały element wsparcia finansowego emerytów i rencistów. Począwszy od roku 2020 wyniesie ona już 1200 zł. Utrzymamy zostanie wiek emerytalny 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Rozszerzymy programy „Opieka 75 Plus” i „Posiłek w domu”, aby zapewnić godne i samodzielne życie osób starszych.
Od 2021 r. planujemy pójść dalej i ruszyć z kolejnym programem kierowanym do emerytów i rencistów. Osoby, którym przysługiwać będą świadczenia emerytalne na poziomie niższym niż 120% wysokości średniej emerytury[7] będą mogły liczyć na tzw. „14 emeryturę” (program w całości obejmie emerytów i rencistów, których świadczenie nie przekroczy ok. 2900 zł w 2021 r.). Dzięki nowemu rozwiązaniu z dodatkowego świadczenia emerytalnego będą mogły również skorzystać osoby, których próg dochodowy zostanie nieznacznie przekroczony. W przypadku takich świadczeniobiorców, za podstawę obliczeń przyjmie się mechanizm „złotówki za złotówkę”, emerytura będzie stopniowo obniżana o 1 zł wraz z przekroczeniem o 1 zł kryterium dochodowego dotyczącego łącznego dochodu netto. Szacuje się, że przyjęcie tak racjonalnego mechanizmu obliczeń pozwoli skorzystać z programu ok. 90-95% Polaków uprawnionych do emerytury i renty.
Program dotyczyć będzie zarówno emerytów, jak i rencistów. Analogicznie, jak przy programie „Emerytura Plus”, program obejmie nie tylko system powszechny, ale również rolników, służby mundurowe, emerytury pomostowe, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, inwalidów wojennych.
Nie zapomnimy o dalszej poprawie bytu osób niepełnosprawnych. To dlatego w lipcu 2018 roku w Polsce został przyjęty decyzją Rady Ministrów pierwszy rządowy program Dostępność Plus poświęcony w 100% poprawie dostępności do przestrzeni publicznej i usług publicznych dla osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. Do 2025 roku przeznaczymy w sumie 23 mld złotych na budowanie Polski przyjaznej dla osób starszych i niepełnosprawnych. Program obejmie nawet około 30% społeczeństwa. Wprowadzimy także pomoc dla podatników utrzymujących bliskie osoby niepełnosprawne. Nastąpi poszerzenie katalogu wydatków uprawniających do odliczenia. Zlikwidujemy limit dochodowy w przypadku podatników wychowujących jedno dziecko, gdy dziecko to jest osobą niepełnosprawną.
MIESZKANIA I TRANSPORT
W nowej kadencji będziemy kontynuować ze zwiększoną energią rozwój budownictwa na wynajem w ramach programu „Mieszkanie Plus” stanowiącego element Narodowego Programu Mieszkaniowego. Wsparciem dla wynajmujących w pierwszym okresie najmu nadal będą dopłaty do czynszu wg programu „Mieszkanie na Start”.
Formuła programu „Mieszkanie Plus” opiera się na trzech filarach:
- nowe inwestycje mieszkaniowe – nawet milion dodatkowych (powyżej trendu budowy mieszkań w poprzedzających kadencjach rządowych), nowych mieszkań do 2030 roku;
- wsparcie dla najemców – czyli dopłaty do czynszu najmu, obowiązujące już od początku 2019 roku, dla słabiej uposażonych rodzin;
- ułatwienia dla przedsiębiorców – czyli krótszy czas realizacji inwestycji i niższe koszty oznaczające większą dostępność mieszkań dla polskich rodzin.
Naszym celem jest zwiększenie dostępu do mieszkań dla osób o dochodach uniemożliwiających im nabycie lub wynajęcie mieszkania na zasadach komercyjnych.
Kontynuacją działań w obszarze mieszkalnictwa będą zmiany prawne – przedstawienie nowej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jej główny cel to integracja planowania przestrzennego z planowaniem rozwoju na wszystkich poziomach: lokalnym, regionalnym i krajowym. Te zmiany spowodują konieczność dostosowania prawa budowlanego do nowych rozwiązań planistycznych. Ich efektem będą też nowe regulacje zawodów architekta i inżyniera budownictwa.
Uzupełnieniem tych działań jest rozwój programu termomodernizacji i remontów z uwzględnieniem uwarunkowań odpowiedniego bezpieczeństwa budynków z wielkiej płyty i promocji odnawialnych źródeł energii. Ułatwimy także budowanie mieszkań na własny użytek grupom od 3 osób, w formule tzw. kooperatywy mieszkaniowej.
Będziemy kontynuować proces przekształcania użytkowania wieczystego we własność. W pierwszym etapie, 2,5 mln dawnych użytkowników wieczystych z mocy prawa stało się już właścicielami udziałów w gruncie wykorzystywanym na cele mieszkaniowe. Kolejnym krokiem będzie przekształcenie użytkowania wieczystego we własność, dotyczące 4 mln użytkowników, na gruntach wykorzystywanych w celach komercyjnych.
Wyrównywanie poziomu życia to nie tylko wyższe płace czy dostęp do mieszkań. To także walka o zapewnienie podobnych możliwości do przemieszczania się do pracy, szkoły i ośrodków życia społecznokulturalnego. Od 2007 roku następował systematyczny spadek przebiegów autobusów należących do przedsiębiorstw PKS o około 5% rocznie w stosunku do roku poprzedzającego. W 2017 roku przebieg ten wynosił 403 634 tys. km. Obecnie 13,8 mln mieszkańców Polski żyje w gminach pozbawionych zorganizowanego transportu publicznego. Naszym celem jest przywrócenie przebiegu z lat 90 XX wieku, do poziomu około 950 tys. km. Prawo i Sprawiedliwość będzie podejmować także dalsze działania mające na celu przywracanie zlikwidowanych połączeń kolejowych.
W tym rozwiązaniu nie zapominamy także o gminach wiejskich. Obecnie mają one obowiązek zapewnić dowóz dzieciom do szkół. Dodatkowe wsparcie od rządu pozwoli na usunięcie luk i rozbudowanie sieci połączeń, dzięki czemu transport publiczny na wsiach stanie się bezpieczny i wygodny. Rozwiązanie będzie dotyczyło co najmniej 4,5 mln uczniów.
Rozpoczniemy również program wsparcia zakupu nowych autobusów dalekobieżnych. Obecnie przewoźnicy – szczególnie PKS – borykają się z problemem zużytej floty. Właścicieli (w głównej mierze powiatów) nie stać na kupno nowych autobusów. Wdrożenie programu wsparcia pozwoli odbudować flotę i tym samym zwiększyć jakość i skuteczność przewozów.
RÓWNOUPRAWNIENIE W PRACY
Nie sposób mówić o Polsce bez uwzględnienia roli, jaką dla jej trwania i rozwoju miały kobiety. Wybitne Polki wpływały na historię naszego kraju, ale i całej Europy – wystarczy wspomnieć królową Jadwigę Andegaweńską czy Marię Skłodowską-Curie. Równie ważnej pracy wychowawczej swoje życie poświęcały przez setki lat polskie matki. W XX wieku wzrastała też rola kobiet w polskiej gospodarce i życiu politycznym. Tuż po odzyskaniu niepodległości Polki, jako jedne z pierwszych na świecie uzyskały prawa wyborcze.
Kobiety i mężczyźni od zawsze pięknie się różnili i jednocześnie uzupełniali. Istnieje wiele cech biologicznych, psychologicznych i społecznych, które stanowią o zasadniczej odmienności płciowej kobiet i mężczyzn, jednakże nie zaliczają się do nich ani pracowitość, ani talent i umiejętności, czy też sumienność. Dlatego naturalne różnice płciowe nie mogą przekładać się na różnice w zarobkach.
Dojrzałe, solidarne państwo demokratyczne powinno zmierzyć się z problemem nierównych płac kobiet i mężczyzn, wykonujących tę samą pracę na tym samym stanowisku. W tak elementarnym wymiarze życia w szczególny sposób należy zabiegać o to, aby wolność, równość, sprawiedliwość i solidarność – fundamentalne wartości Prawa i Sprawiedliwości – były realizowane w praktyce.
Problem nierówności płacowych kobiet i mężczyzn ma charakter globalny, występuje również w najbardziej rozwiniętych państwach świata. Według Indeksu Szklanego Sufitu, przygotowywanego co roku przez The Economist, Polska należy do krajów w których panuje większa równość zawodowa kobiet i mężczyzn niż przeciętnie wśród państw OECD. Kobiety mają w Polsce lepsze środowisko zawodowe niż w takich krajach Unii Europejskiej jak Niemcy, Austria, czy Holandia. Jednocześnie zajmujemy pierwszą pozycję wśród krajów o największym odsetku kobiet na stanowiskach kierowniczych. To dobre wyniki, jednak do osiągnięcia równego poziomu potrzeba jeszcze wysiłku. Dlatego wprowadzimy szereg rozwiązań, aby tę sytuację jeszcze znacząco poprawić i zapewnić równość kobiet i mężczyzn w środowisku pracy.
Różnice w poziomie płac kobiet i mężczyzn wynikają z szeregu niekorzystnych zjawisk, takich jak np. występowanie „szklanego sufitu” czy „lepkiej podłogi”. Nierówne szanse rozwoju zawodowego kobiet i mężczyzn wpływają przede wszystkim na gorsze położenie ekonomiczne kobiet i całych rodzin, ale mają też swoje wymierne, negatywne efekty gospodarcze.
Dlatego tak ważne są działania wspierające równość w miejscu pracy: promowanie instrumentów zwiększających równość płac w sektorze prywatnym i publicznym, szczególnie na mniejszych rynkach pracy. Istotne jest także poszerzanie szans kobiet w obszarze dostępu do awansów, rekrutacji i szersze umożliwieni łączenia obowiązków zawodowych z rodzinnymi.
Zainicjujemy nowe rozwiązania legislacyjne, w tym podniesiemy obowiązujące standardy w Kodeksie Pracy i innych ustawach i zapewnimy szerszy katalog narzędzi do wyrównywania szans w środowisku zawodowym i do egzekwowania zasad w tym obszarze.
Najwięksi pracodawcy będą przeprowadzać ankietę dotyczącą wynagrodzeń co dwa lata, w celu wykrycia, zaradzenia i zapobiegania nieuzasadnionym różnicom w wynagrodzeniach i innych warunkach zatrudnieniakobiet i mężczyzn. Wprowadzimy także obowiązek publikowania przez największe firmy raportów o równości wynagrodzeń. Celem jest zapewnienie przejrzystości dochodów i podjęcie działań w celu zmniejszenia różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn. W przypadku największych rozbieżności pracodawcy będą musieli opracować plan działania na rzecz wyrównywania wynagrodzeń, w którym określą w jaki sposób planują zlikwidować różnicę w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn.
Opracujemy kodeks dobrych praktyk oraz wzmocnimy edukację w zakresie polityki równouprawnienia i praktyk antydyskryminacyjnych. Co roku będziemy publikować raport „Różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn”, który zaprezentuje aktualną sytuację i rezultaty działań na rzecz równości na rynku pracy. Dzięki regularnemu badaniu rynku pracy możliwe będzie wskazanie problematycznych obszarów, co pozwoli skuteczniej przeciwdziałać dyskryminacji oraz uruchamiać projekty skoncentrowane na danej kwestii.
Pracodawcy już teraz mogą poddać się badaniu aplikacji MRPiPS „Równość płac”. Będziemy rozszerzać jej funkcjonalność, tak by było możliwe bieżące monitorowanie średniego wynagrodzenia w odniesieniu do poszczególnych grup pracowników. Firmy spełniające zasady równości będą mogły otrzymać certyfikat równego wynagrodzenia, jeśli wykażą, że prowadzą uczciwą politykę płacową między kobietami i mężczyznami
Chcemy jednocześnie tworzyć przyjazne środowisko pracy dla rodziców bez względu na płeć. Jednak to kobiety częściej biorą odpowiedzialność za życie rodzinne. Ma to wpływ na ich możliwości awansu zawodowego i otrzymywania wyższego wynagrodzenia. Różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn wzrasta, gdy kobiety mają dzieci i pracują w niepełnym wymiarze godzin. W związku z tym zwiększymy możliwość łączenia pracy z wychowaniem dziecka przez ułatwienia w podjęciu pracy zdalnej. Do katalogu przypadków, w których pracodawca musi uwzględnić wniosek pracownika o telepracę, dodamy pracowników-rodziców dziecka w wieku 1-3 lat, przy założeniu, że charakter pracy pozwala na wykonywanie jej poza miejscem siedziby naszego pracodawcy.
Naszym zadaniem jest sprawić, by Polacy nie musieli wybierać między życiem rodzinnym a pracą zawodową. Wiele z tych działań zostało już wykonanych. To Prawo i Sprawiedliwość wskazało domową pracę matek, jako obszar niezwykle ważny, a konsekwentnie pomijany. Program 500+ pozwolił odciążyć matki z ich tytanicznych obowiązków i dał im więcej swobody w realizacji celów życiowych, również zawodowych. Matczyna emerytura („Mama 4+”) to pierwszy taki projekt, traktujący pracę wychowawczą jak pracę zawodową, która jest podstawą do naliczania składek emerytalnych.
2.2. POLITYKA DEMOGRAFICZNA
Wzrost demograficzny jest jednym z głównych wyzwań, jakie stoją przed Polską w najbliższych latach. Dbałość o rodziny, ich rozwój i bezpieczeństwo to jeden z priorytetów rządu Prawa i Sprawiedliwości. Dlatego rząd realizuje i będzie kontynuował realizację programów prorodzinnych. Są to programy długofalowe, ich siłą jest konsekwencja dająca poczucie stałości, przewidywalności i bezpieczeństwa tym, którzy pragną posiadać dzieci.
W 2015 roku środki na wsparcie rodzin stanowiły 1,78% PKB, aby w 2017 roku osiągnąć 3,11% Objęcie wszystkich dzieci świadczeniami z programu „Rodzina 500 Plus” spowoduje wzrost wydatków z budżetu państwa na rzecz rodzin w 2020 roku do poziomu ok. 4% PKB, co sprawi, że Polska stanie w czołówce najbardziej prorodzinnych państw nie tylko w Unii Europejskiej, ale na całym świecie.
Kontynuowane będą też takie programy jak „Dobry Start”, „Mama 4 Plus”, czy „Maluch Plus”. Będziemy też rozwijać Kartę „Dużej Rodziny”, aby system zniżek i dodatkowych uprawnień dla rodzin był jak najszerszy.
Proponujemy też rewolucyjne rozwiązanie dla kobiet w ciąży: wszystkie leki, których potrzebują w ciąży będą bezpłatne. To nowy program Prawa i Sprawiedliwości, którego celem jest pomoc kobietom oczekującym na potomstwo. Dzięki temu przyszli rodzice nie będą się obawiać, że podczas całego okresu ciąży nie będzie ich stać na konieczne lekarstwa.
Wprowadzimy zmiany dające matkom możliwość elastycznych form zatrudniania, w tym możliwość pracy w indywidualnym czasie pracy, wykonywania części zadań w domu (telepraca). Z jednej strony będzie to korzystne dla matek mogących w każdej koniecznej chwili zająć się małym dzieckiem, z drugiej pozwoli na kontynuację kariery zawodowej.
Taka forma pracy pozwoli utrzymać stałą relację pracownika z zakładem pracy, inaczej niż w sytuacji, w której pracownik musi z powodów rodzinnych całkowicie z pracy zrezygnować. Praca zdalna to coraz popularniejsza forma wykonywania obowiązków służbowych.
Państwo będzie wspierać pracodawców w tworzeniu tak zwanych przyzakładowych żłobków i przedszkoli. To znacznie ułatwi powrót kobiet, a w niektórych przypadkach mężczyzn do pracy. Wsparcie to będzie polegać m. in. na łagodzeniu procedur w otrzymywaniu pozwoleń na otwarcie tego typu placówek lub przyspieszeniu wydawania świadectw Sanepidu.
2.3. ZDROWIE
DŁUGIE I ZDROWE ŻYCIE POLAKÓW
Jednym z najważniejszych zadań naszej polityki społecznej, w decydującym stopniu oddziałującym na jakość życia Polaków, jest poprawa ochrony zdrowia. Zdajemy sobie jednocześnie sprawę z tego, że proces usprawnienia służby zdrowia wykracza poza jedną kadencję Sejmu. Nie można jednak pomijać faktu, że potrzeba naprawy publicznego sektora opieki zdrowotnej, jest sprawą pilną. Służba zdrowia to przede wszystkim dobro pacjenta, ale nie można tego celu odseparować od jakości pracy lekarzy, pielęgniarek, położnych i innych pracowników oraz jakości funkcjonowania całego systemu. Nasze propozycje programowe odpowiadają na najpilniejsze potrzeby pacjentów oraz tworzą fundament pod kolejne etapy reformy, których celem jest zbudowanie nowoczesnego i sprawnego systemu opieki zdrowotnej wysokiej jakości.
Poprawa jakości opieki zdrowotnej jest także niezbędna wobec wyzwań demograficznych, przed którymi stoi Polska. System ochrony zdrowia musi zostać dostosowany się do zmieniającego otoczenia, m.in. z jednej strony dając odpowiedź na potrzeby związane z wyzwaniami demograficznymi czy epidemiologicznymi, a z drugiej wykorzystując z korzyścią dla pacjenta szanse, jakie stwarza rozwój technologii.
USPRAWNIENIE FUNKCJONOWANIA SYSTEMU OCHRONY ZDROWIA
Zgodnie z art. 68 ust. 1 Konstytucji RP każdy ma prawo do ochrony zdrowia. Dlatego zadaniem władz publicznych jest urzeczywistnianie tego przepisu w sposób, który zapewni każdemu będącemu w potrzebie zarówno opiekę zdrowotną, jak i poczucie bezpieczeństwa w tym zakresie. To pacjent musi stać w centrum systemu ochrony zdrowia. Polityka zdrowotna musi być zaś oparta na zasadzie solidaryzmu. Publiczna opieka zdrowotna jest prawem każdego obywatela dlatego Prawo i Sprawiedliwość stoi na stanowisku, że zdrowie nie jest towarem, który podlega wyłącznie prawom wolnego rynku, a dobrem, które powinno być chronione przez państwo. Współistnienie sektora publicznego i prywatnego nie zwalnia państwa z dbałości o dostępność i jakość usług oferowanych przez publiczną służbę zdrowia.
WZROST NAKŁADÓW NA OCHRONĘ ZDROWIA
Zdrowie musi być traktowane jako inwestycja, a nie koszt. Prawo i Sprawiedliwość jest gwarantem, że wzrost nakładów na ochronę zdrowia zostanie efektywnie wydatkowany i owoce tej inwestycji zwrócą się nie tylko następnym pokoleniom Polaków, ale również seniorom i członkom naszych rodzin.
W przeszłości, pomimo konstytucyjnych gwarancji, ochrona zdrowia przez wiele lat była obszarem głębokich zaniedbań, które przejawiały się m.in. w komercjalizacji publicznych placówek, w niewystarczających limitach przyjęć, w braku reakcji na odpływ personelu medycznego, w szczególności lekarzy i pielęgniarek oraz niedostatecznej liczbie miejsc na studiach na kierunkach medycznych dla przyszłych kadr. Do ochrony zdrowia nie podchodzono z należytą starannością, nie traktowano jej jak jednej z najważniejszych polityk publicznych, a często jedynie jako źródło oszczędności budżetowych, za które ostatecznie płacili pacjenci.
U podstaw niezadowalającej sytuacji w ochronie zdrowia leżał zatem niedostateczny poziom finansowania.
Dlatego fundamentalną zmianą, którą przeprowadził rząd Prawa i Sprawiedliwości było przyjęcie ustawy gwarantującej systematyczny wzrost nakładów na ochronę zdrowia do poziomu co najmniej 6% PKB w 2024 roku – około 160 mld złotych. Ta ustawa już jest z naddatkiem realizowana, dzięki czemu w roku 2019 publiczne nakłady na ochronę zdrowia (tj. przede wszystkim z budżetu państwa i z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, a także ze środków europejskich) wyniosą ponad 102 mld zł. Dla porównania jeszcze w 2014 roku było to niespełna 73 mld zł.
W latach 2018–2024 nakłady na ochronę zdrowia wyniosą około 830 mld zł, podczas gdy w okresie 2008–2014 było to około 460 mld zł. To najbardziej wymierne potwierdzenie, że zdrowie jest priorytetem rządu Prawa i Sprawiedliwości.
Wzrost nakładów do 2024 roku jest określony ustawowo, ale po roku 2024 nakłady te powinny dalej wzrastać, tak by osiągnąć średnią europejską wydatków na ochronę zdrowia.
WYŻSZE NAKŁADY, WYŻSZA JAKOŚĆ
Wzrost finansowania ochrony zdrowia stwarza podstawę do poprawy jakości i bezpieczeństwa leczenia pacjentów. Wielką odpowiedzialnością będzie wykorzystanie zwiększonych nakładów efektywnie, tak aby przyniosły jak największą korzyść dla pacjentów.
Zgodnie z najlepszymi światowymi praktykami musimy tworzyć narzędzia do oceny jakości opieki, leczenia i mierzyć wyniki działań w systemie ochrony zdrowia (tzw. Value Based Healthcare). Potrzebna jest rozbudowa mechanizmów zapewnienia bezpieczeństwa w lecznictwie, wykrywania zdarzeń niepożądanych i poszukiwania sposobów zmniejszenia ryzyka takich zdarzeń w przyszłości, a także premiowania właściwych standardów opieki. Ten kierunek zostanie wdrożony w polityce publicznego płatnika, a także znajdzie instytucjonalne odzwierciedlenie w jego strukturze. Oznacza to, że powinniśmy premiować dobre, bezpieczne i efektywne leczenie oraz skuteczną profilaktykę.
PRACOWNICY OCHRONY ZDROWIA
Rząd Prawa i Sprawiedliwości rozpoczął proces odbudowy kadr w ochronie zdrowia. Wcześniej niedostateczna liczba kształconych w tych zawodach oraz przede wszystkim niewłaściwe warunki zatrudnienia prowadzące do odejść z zawodu, a niejednokrotnie emigracji, powodowały narastanie problemu braków kadrowych w ochronie zdrowia. A to właśnie braki kadrowe są jedną z podstawowych przyczyn długich okresów oczekiwania na niektóre świadczenia zdrowotne.
Obecnie obserwowana poprawa warunków pracy i płacy w ochronie zdrowia zahamowała liczbę odejść, a nawet wywołała nową falę zainteresowania wykonywaniem zawodów medycznych. Świadczą o tym m.in. dane o liczbie pielęgniarek i położnych wykonujących zawód.
Potwierdzają one, że nie tylko coraz więcej młodych osób rozpoczyna pracę w tych zawodach, lecz także to, że cześć osób, które odeszły do innych branż lub wyjechały zagranicę, powraca do zawodu. Kierunki medyczne znowu zyskują na popularności wśród studentów.
Analiza wyzwań stojących przed ochroną zdrowia przekonuje, że należy systematycznie dalej zwiększać liczbę miejsc na studiach medycznych. Jako przykład wypada przywołać fakt, że w roku akademickim 2014/2015 limity miejsc na studia medyczne ogółem wynosiły 6,8 tys. a już w roku akademickim 2019/2020 wzrosną o blisko 3 tys. i będą wynosić 9,5 tys. miejsc. Jednocześnie trzeba upraszczać proces uzyskiwania specjalizacji, dbając o jakość kształcenia i inwestując w infrastrukturę dydaktyczną na uczelniach medycznych.
Aby dodatkowo liczba lekarzy i innych pracowników medycznych będących do dyspozycji pacjentów rosła, wprowadzimy zachęty dla tych, którzy chcą iść na studia z zakresu nauk medycznych, ale z powodów finansowych nie są w stanie tego robić teraz. Rozwiązaniem jest stosowany z sukcesem na świecie, system pożyczek studenckich, nie tylko na same studia, ale sprawy związane z utrzymaniem, pobytem w akademiku, sprawami socjalnymi. Pożyczkę taką będzie można spłacić, uzyskać jej umorzenie, bądź odpracować świadcząc usługi pacjentom, jako lekarz lub inny pracownik medyczny, w systemie publicznej ochrony zdrowia.
Będziemy również kontynuować działania na rzecz uatrakcyjnienia i promocji wszystkich zawodów i kierunków medycznych: w tym przede wszystkim medycyny, stomatologii, pielęgniarstwa, ratownictwa, fizjoterapii i diagnostyki. Poprzez wprowadzenie zawodu pomocniczego – asystentów medycznych – zamierzamy zdjąć z lekarzy i pielęgniarek znaczącą część ciężaru pracy biurokratycznej.
BLISKO PACJENTA – DOSTĘPNOŚĆ DO KONSULTACJI, DIAGNOSTYKI I TERAPII
W systemie ochrony zdrowia fundamentalną pozycję zajmuje podstawowa opieka zdrowotna (POZ). Będzie ona rozszerzana o dodatkowe uprawnienia i będzie zmierzać w kierunku modelu opieki koordynowanej, obejmującego profilaktykę dostosowaną do wieku i płci pacjenta, działania edukacyjne, przeciwdziałanie najbardziej rozpowszechnionym chorobom przewlekłym. Przyszły model funkcjonowania podstawowej opieki zdrowotnej będzie oznaczał łatwiejszy i szybszy dostęp do badań specjalistycznych już na poziomie placówek POZ. Ponadto będziemy wprowadzać zachęty dla świadczeniodawców do rozszerzania działalności, w tym udzielania świadczeń w dodatkowych godzinach, w celu zwiększania dostępności do lekarzy pierwszego kontaktu.
Kolejnym obszarem, który będzie jednym z priorytetowych w zakresie poprawy opieki zdrowotnej jest ambulatoryjna opieka specjalistyczna. Przez lata była ona niedostatecznie wspierana, co wpływało na niezadowalającą dostępność do specjalisty. Dlatego konieczne jest dalsze, istotne podnoszenie liczby udzielanych świadczeń z tego zakresu. To, co udało się osiągnąć w najpilniejszych obszarach diagnostyki i terapii (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, leczenie zaćmy) dzięki nielimitowanemu finansowaniu tych świadczeń i wzroście nakładów, wprowadzimy w zakresie dostępu do wszystkich specjalistów.
Dzięki działaniom w ostatnich latach kolejka do leczenia zaćmy, w której oczekiwało ponad pół miliona osób, została skrócona o połowę. Jest już w Polsce około sto placówek, w których terminy oczekiwania na leczenie zaćmy są krótsze niż 3 miesiące, podczas gdy dawniej czekano w nich nawet półtora roku. Należy zaznaczyć, że jedną z podstawowych przyczyn długich okresów oczekiwania na niektóre świadczenia zdrowotne są braki kadrowe, dlatego ważne są wysiłki podejmowane na rzecz odbudowy kadr medycznych.
Aby możliwie najefektywniej skrócić kolejki do lekarzy specjalistów w najbliższym czasie zostanie uruchomiona specjalna infolinia, dzięki której dostanie się do lekarza specjalisty stanie się łatwiejsze. Każdy potrzebujący, będzie mógł dowiedzieć się, w którym zakładzie w jego regionie można uzyskać dane świadczenie w najkrótszym czasie. Unikniemy w ten sposób sytuacji w której pacjent oczekuje na wizytę pomimo tego, że dany lekarz ma wolne miejsce w innej placówce. To rozwiązanie, z powodzeniem stosowane w prywatnej ochronie zdrowia, jest już w procesie pilotażowym.
Co więcej, medycyna powinna wykorzystywać technologie XXI wieku w celu zapewnienia równego dostępu do świadczeń na terenie całej Polski. Porady i konsultacje telemedyczne zostaną włączone do koszyka świadczeń na równi z tymi, które są świadczone stacjonarnie. Takie samo rozwiązanie – informacje o najszybszym terminie w najbliższej okolicy wprowadzimy też w zakresie leczenia szpitalnego. Pacjent musi wiedzieć, gdzie w swojej okolicy może najszybciej mieć wykonany zabieg, czy też skomplikowane badania.
OPIEKA NAD OSOBAMI STARSZYMI I NIESAMODZIELNYMI
Zmiany demograficzne zachodzące w Polsce, szczególnie wzrost liczby ludności w najstarszych grupach wiekowych, wymaga dostosowania systemu ochrony zdrowia do nowej sytuacji. Konieczne jest zapewnienie opieki rosnącej liczbie osób niesamodzielnych, w szczególności starszych lub ciężko chorych. W zakresie opieki nad osobami niesamodzielnymi rozwijana będzie szczególnie opieka domowa, a także działalność instytucji takich jak dzienny dom opieki medycznej.
W celu ułatwienia dostępu do opieki długoterminowej w różnych formach będziemy promować także rozszerzanie działalności o świadczenia tego typu w szpitalach bliskich lokalnej społeczności. Rozwinięcie systemu opieki długoterminowej świadczonej w zróżnicowanych formach nie tylko ułatwi w przyszłości osobom niesamodzielnym podejmowania różnych aktywności, ale także będzie wspierał opiekunów osób niesamodzielnych. System opieki długoterminowej – szczególnie dzienne domy opieki, będzie ich wspierał i pomoże im w tej misji ułatwiając pogodzenie jej z innymi obowiązkami, także ułatwiając rozpoczęcie pracy zawodowej.
Jednocześnie niezmiernie istotnym zadaniem jest rozszerzanie systemu rehabilitacji medycznej, społecznej i zawodowej, który także pozwala osobom niepełnosprawnym na większe uczestnictwo w różnych formach aktywności. Ważnym krokiem w tym kierunku jest obowiązująca od 2018 roku ustawa, która wprowadziła ułatwienia w tym zakresie dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, dzięki czemu już wiele tysięcy pacjentów skorzystało z nowych uprawnień, w tym z rehabilitacji leczniczej.
USPRAWNIENIE SZPITALNYCH ODDZIAŁÓW RATUNKOWYCH
Wprowadzimy w każdym szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR) w kraju system klasyfikacji pacjentów, dzięki czemu pomoc tym najbardziej potrzebującym zostanie udzielona niemal natychmiast, a standardy obsługi zostaną ujednolicone. System ten już jest testowany jako pilotaż w wybranych SOR-ach a zmiany pozwalające ocenić jakość obsługi pacjentów już wprowadziliśmy jako rozporządzenie Ministra Zdrowia. Prawo i Sprawiedliwość usprawni działanie SOR-ów, tak aby każdy pacjent uzyskał szybką i profesjonalną pomoc. Jednocześnie skoordynowanie relacji między lekarzem rodzinnym, nocną i świąteczną pomocą lekarska i SOR pozwoli na optymalizację systemu.
ZESPOŁY LECZENIA BÓLU W SZPITALACH PEDIATRYCZNYCH
Opieka nad dziećmi jest jednym z naszych priorytetów, dlatego należy zrobić wszystko, żeby najmłodszym wizyta w szpitalu nie kojarzyła się z bólem i cierpieniem. Dlatego w wysoko-referencyjnych szpitalach pediatrycznych wprowadzimy obowiązek stworzenia zespołów leczenia bólu. Musimy wyjść z błędnego założenia, że po operacji musi boleć.
Każdy mały pacjent leżący w szpitalu musi mieć systematycznie oceniany i skutecznie leczony ból, a gdy jest to konieczne, powinien mieć dostęp do specjalistów z zespołu leczenia bólu.
OPIEKA NAD KOBIETAMI W CIĄŻY
Na wyjątkową opiekę zasługują kobiety w ciąży. W celu jej zapewnienia od roku 2019 weszły w życie nowe standardy organizacyjne opieki okołoporodowej. Pojawienie się tego kodeksu jest gwarancją, że powstałe procedury zapewniają podmiotowe traktowanie, dialog i respektowanie praw pacjentek. Co więcej, w najbliższym czasie zostanie zainicjowany program darmowych leków dla kobiet w ciąży. Wprowadzimy też premiowanie oddziałów położniczych, w których będzie dostępność do znieczulenia porodu.
DWA PRIORYTETY: KARDIOLOGIA I ONKOLOGIA
Choroby układu krążenia oraz nowotwory są przyczyną około 70% wszystkich zgonów w Polsce. Stąd niezwykle istotne jest rozwijanie opieki medycznej w tych dwóch obszarach.
Choć standard w polskiej kardiologii, szczególnie zabiegowej, jest na najwyższym poziomie, wyzwaniem okazało się zorganizowanie systemu opieki, tak aby pacjent był pod stałą opieką nie tylko w szpitalu, lecz także po jego opuszczeniu. W tej sytuacji powstał program kompleksowej opieki nad pacjentami po zawale serca (KOS-zawał). Dzięki temu pacjent po wyjściu ze szpitala nadal znajduje się pod opieką, co zapobiega wielu dalszym problemom zdrowotnym. Drugi program to program kompleksowej opieki nad pacjentami z niewydolnością serca.
Niewydolność serca jest epidemią XXI wieku, w Polsce choruje na nią około miliona osób, a zagrożonych jest 12 mln. Wskaźniki hospitalizacji pacjentów z niewydolnością serca w Polsce należą do najwyższych w Europie. Dlatego założeniem tego programu jest wychwycenie chorych w pierwszej fazie choroby przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), jak również objęcie ich opieką wspólnie z ośrodkami wysokospecjalistycznymi niewydolności serca. Istotą programu jest, by reakcja na pogorszenie stanu zdrowia pacjenta z niewydolnością serca była szybsza i skuteczniejsza – tak żeby wdrożyć skuteczne leczenie, zanim dojdzie do poważnych konsekwencji wymagających hospitalizacji.
Po chorobach sercowo-naczyniowych, drugą najważniejszą przyczyną zgonów Polaków są choroby nowotworowe. Pacjenci z chorobami nowotworowymi wymagają szczególnej uwagi. Istotne jest, aby dostęp do terapii mogli otrzymać najbliżej miejsca zamieszkania. System koordynowanej i kompleksowej opieki onkologicznej od dawna funkcjonuje w innych krajach rozwiniętych, jak np. w Australii, Francji czy Holandii. Ich doświadczenia pokazały, że współpraca jest daleko lepszą metodą organizacji systemu niż nieuporządkowana konkurencja, dlatego podobne rozwiązania będziemy wdrażali w Polsce.
Ukończymy proces budowy Krajowej Sieci Onkologicznej – już funkcjonującej jako pilotaż – oraz stworzymy Narodowy Instytut Onkologii a także 10-letni plan działań – Narodową Strategię Onkologiczną, która zagwarantuje stabilność i dalszy rozwój opieki nad pacjentami onkologicznymi. Dzięki wprowadzeniu nowego modelu organizacji opieki onkologicznej, każdy pacjent, niezależnie od miejsca zamieszkania, będzie miał zapewnioną kompleksową opiekę zgodną z najnowszymi standardami medycznymi, oraz koordynatora, który poprowadzi go przez cały proces leczenia. Pacjent będzie prowadzony tak, by nie musiał się martwić, gdzie ma znaleźć lekarza, przychodnie, szpital czy rehabilitację.
Istotnym elementem rozpoczętego w 2019 r. pilotażu jest uruchomione telefonicznego Centrum Obsługi Pacjenta dla pacjentów onkologicznych, aby pacjent miał możliwość m.in. umówienia wizyty w poradni onkologicznej na konsultację lub badania, odwołania lub zmiany terminu wizyty i uzyskania innych informacji.
NARODOWY PLAN DLA CHORÓB RZADKICH
Choroby rzadkie stanowią istotne wyzwanie opieki zdrowotnej i społecznej, dotykając 6-8% populacji każdego kraju. Udało się już w tej kadencji zrefundować leczenie i objąć opieką całą populację polskich pacjentów z SMA (rdzeniowym zanikiem mięśni), chorobą Fabriego oraz refundować wszystkie materiały opatrunkowe dla osób z pęcherzowym oddzielaniem się naskórka (EB). Dlatego będziemy realizowali Narodowy Plan dla Chorób Rzadkich, aby pomóc grupie około 2 mln osób dotkniętych nimi w Polsce. Będziemy również zabiegali o rozszerzanie współpracy na poziomie europejskim w tym zakresie.
ROZSZERZANIE LISTY LEKÓW 75+
Przez dwa lata, od początku programu darmowych leków dla seniorów – Leki 75+, od 1 września 2016 roku do końca września 2018 roku skorzystało z niego już ponad 2,4 mln seniorów. Nakłady na ten cel przekroczyły 1 mld złotych. Zgodnie z założeniami projektu 75+ kwota przeznaczona na finansowanie będzie wzrastała z każdym kolejnym rokiem. Umożliwi to dalsze rozszerzanie listy bezpłatnych leków dla seniorów, która zawiera już ponad 2 tys. pozycji.
WALKA Z MAFIAMI LEKOWYMI I URZĄD NADZORU FARMACEUTYCZNEGO
Dostępność leków ma zasadnicze znaczenie dla każdego pacjenta. Niestety w Polsce od wielu lat działały tzw. mafie lekowe, zajmujące się nielegalnym wywozem leków refundowanych za granicę, na czym cierpią przede wszystkim polscy pacjenci oraz polski budżet. Rząd po roku 2015 wypowiedział wojnę takim wyspecjalizowanym grupom przestępczym i sprzeciwił się wszystkim nadużyciom w zakresie handlu lekami, m.in. przez wprowadzenie nowych przepisów obejmujących przewóz leków oraz monitorowanie przewozu towarów (podobnie jak przy walce z mafią paliwową).
Te działania muszą być kontynuowane, a nadzór farmaceutyczny będzie dalej konsekwentnie wzmacniany. Stworzymy Urząd Nadzoru Farmaceutycznego oparty na połączeniu Inspekcji Farmaceutycznej i Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych. Instytucja ta zapewni dalszą poprawę nadzoru nad rynkiem farmaceutycznym, wytwórcami, hurtowniami, aptekami oraz nad przepływem leków do ostatecznych odbiorców.
Jednocześnie w celu zapewnienia bezpieczeństwa państwa w zakresie posiadania niezbędnych pacjentom leków umożliwimy realizację zakupów interwencyjnych. Dotyczy to przede wszystkim tych leków, które są niezbędne do codziennego funkcjonowania i zabezpieczenia potrzeb życiowych Polaków.
SAMOWYSTARCZALNOŚĆ W ZAKRESIE LEKÓW OSOCZOPOCHODNYCH
W Polsce dotychczas nie zapewniono samowystarczalności w zakresie produktów krwiopochodnych. Przetwarzanie nadwyżek osocza niewykorzystanego do celów klinicznych i produkcja na jego bazie leków odbywa się zagranicą. Nie ma w Polsce fabryki leków osoczopochodnych.
Tymczasem dostępność do leków krwiopochodnych w Europie może być zagrożona. W celu zapewnienia bezpieczeństwa Rzeczpospolitej Polskiej rozpoczniemy budowę polskiej fabryki leków osoczopochodnych.
Proces przetwarzania osocza będzie odbywać się pod pełnym nadzorem odpowiednich organów Rzeczypospolitej Polskiej. Dzięki tym rozwiązaniom polscy pacjenci korzystający z leków osoczopochodnych będą mieli zapewnianą gwarancję i bezpieczeństwo w zakresie dostępu do terapii lekowych ratujących życie.
OPIEKA ŚRODOWISKOWA W PSYCHIATRII
W społeczeństwach rozwiniętych rośnie liczba osób cierpiących na choroby, o których jeszcze parę lat temu nie mówiło się w Polsce dostatecznie dużo. Cierpiący na zaburzenia psychiczne – takie jak depresja – są osobami zasługującymi na troskliwą opiekę i pomoc ze strony państwa.
Wymaga to stworzenia skutecznych strategii i narzędzi leczniczych. Dlatego planowana jest reforma opieki psychiatrycznej, której podstawowym założeniem będzie odejście od dawnego modelu opartego o duże, monoprofilowe szpitale psychiatryczne, na rzecz nowoczesnego modelu opartego o kompleksową opiekę ambulatoryjną, środowiskową i domową.
Co wyjątkowo istotne, wprowadzimy także nowy, bardziej przyjazny model opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży. Podstawą nowego modelu będą poradnie psychologiczno-pedagogiczne, współdziałające w razie potrzeby ze specjalistami. Docelowy model leczenia jest już testowany w formie pilotażu i zostanie wprowadzony w całej Polsce.
CYFRYZACJA OCHRONY ZDROWIA
Cyfryzacja ochrony zdrowia pozostanie jednym z priorytetów rządu Prawa i Sprawiedliwości. Wybór ten jest podyktowany korzyściami płynącymi z dobrodziejstw digitalizacji dla pacjentów, pracowników ochrony zdrowia, a także dla systemu ochrony zdrowia jako całości. W szczególności postępująca informatyzacja systemu pozytywnie wpłynie na wygodę, bezpieczeństwo, jakość i efektywność systemu ochrony zdrowia. Narzędzia informatyczne przenoszą do sfery cyfrowej najważniejsze procesy w systemie – wystawianie i realizację recept, skierowań oraz zleceń na wyroby medyczne, a także wymianę elektronicznej dokumentacji medycznej. W celu odciążenia POZ oraz poradni specjalistycznych, wzorem Wielkiej Brytanii, portal pacjenta powinien zostać wzbogacony o wiarygodne informacje pomagające odpowiedzieć na podstawowe pytania i stanowiące przewodnik po systemie ochrony zdrowia.
Przykładowo dzięki e-recepcie pacjent wprost z gabinetu może udać się do dowolnej apteki i zakupić leki przepisane przez lekarza bez obawy, że papierową receptę zgubi, zniszczy, zapomni lub że zostanie mu ona skradziona. Równocześnie ma on możliwość zrealizowania jedynie części recepty i wykupienia pozostałej jej części w innym dogodnym terminie.
Co więcej, dzięki lepszej wymianie informacji, pozwoli to na unikanie sytuacji, w których pacjentom są przepisywane nowe leki wchodzące w niepożądane interakcje z lekami już stosowanymi u danego pacjenta. Ponadto informatyzacja służby zdrowia pozwoli łatwiej premiować najlepsze ośrodki leczące bezpiecznie i skutecznie oraz znaleźć najszybszy termin wizyty czy zabiegu. Docelowo zapisy do lekarza powinny być możliwe z domu przez Internet. Pierwsze doświadczenia praktyczne związane z funkcjonowaniem tego systemu są bardzo pozytywne, a sam system będzie dalej intensywnie rozwijany.
Postępująca informatyzacja oznacza również wzrost komfortu pracy dla pracowników sektora ochrony zdrowia – lekarzy, pielęgniarek czy farmaceutów. Dzięki digitalizacji danych i dokumentów, pracownicy służby zdrowia więcej czasu i energii będą mogli przeznaczyć na to, co najważniejsze – opiekę nad chorymi.
SIEĆ BADAŃ KLINICZNYCH
To propozycja usprawnienia badań pacjentów w całym kraju. Badania kliniczne to szansa na życie dla pacjentów zmagających się z najcięższymi chorobami, a jednocześnie to rozwój nauki i technologii w obszarze medycyny. Dostęp do najnowocześniejszych technologii lekowych, narzędzi diagnostyki i terapii umożliwi im korzystanie z leczenia na światowym poziomie. Polacy nie będą musieli wyjeżdżać za granicę, aby wziąć udział w badaniach, ale będą mogli skorzystać z nich w kraju.
Już powołaliśmy Agencję Badań Klinicznych, która ma koordynować niekomercyjne badania kliniczne wśród pacjentów, którzy nie są w kręgu zainteresowania dużych koncernów farmaceutycznych, a program badań klinicznych koordynowany przez tą Agencję ma umożliwić dostęp do najnowszych terapii dla polskich pacjentów.
LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ NIŻ LECZYĆ – PROFILAKTYKA I EDUKACJA
Zgodnie z zasadą lepiej jest zapobiegać niż leczyć profilaktyka zdrowotna stanowi najlepszy i najtańszy sposób na zachowanie zdrowia i ograniczenie niekorzystnych następstw chorób. Dlatego działania na rzecz profilaktyki zdrowotnej będą systematycznie rozszerzane i intensyfikowane. Jednym z najważniejszych obszarów profilaktyki jest walka z otyłością i nadwagą od najmłodszych lat. Innym niezwykle ważnym obszarem są wady postawy u młodych Polaków, a profilaktyka chorób nowotworowych u starszych. Profilaktyka zdrowotna może stać się obszarem współpracy rządu, samorządów terytorialnych i zawodowych oraz organizacji społecznych.
W ramach obowiązkowych badań pracowniczych wprowadzimy szerszy zakres diagnostyki. Dzięki temu znacznie wcześniej będzie można diagnozować wymagające leczenia choroby, tym samym zwiększać skuteczność leczenia oraz zmniejszać jego koszt. Dodatkowo skróci to kolejki do lekarzy, ponieważ schorzenia będą diagnozowane wraz z badaniami medycyny pracy.
Edukacja i rozbudzanie świadomości są też najlepszymi metodami przeciwdziałania uzależnieniom, m.in. od tytoniu, alkoholu czy narkotyków (w tym tzw. dopalaczy). Prowadzenie rzetelnych działań informacyjnych nabiera jeszcze bardziej doniosłego znaczenia w obliczu rozpowszechniania w Internecie niebezpiecznych treści pseudonaukowych.
Prawo i Sprawiedliwość, zdając sobie sprawę z wagi inwestowania w zdrowie Polaków wprowadzi już od szkół podstawowych Wiedzę o zdrowiu w ramach godzin wychowawczych. Damy narzędzia nauczycielom i rodzicom aby przekazywać wiedzę jak zdrowo żyć, jak dbać o siebie i zdrowo się odżywiać i jakie zachowania mogą spowodować, że w przyszłości nasze dziecko może być narażone na choroby cywilizacyjne. Chcemy budować świadome i odpowiedzialne za zdrowie społeczeństwo, co wraz z poprawą krajowej opieki doprowadzi do lepszej jakości i dłuższego życia w zdrowiu Polek i Polaków. Świadomość dzieci w tym zakresie jest inwestycją w coraz zdrowsze społeczeństwo, a rząd musi tą odpowiedzialność podjąć.
© autorzy nieznani / Prawo i Sprawiedliwość
brak daty publikacji
źródło dostępu: 28 IX 2019
www.PiS.org.pl
brak daty publikacji
źródło dostępu: 28 IX 2019
www.PiS.org.pl
CZYTAJ POZOSTAŁE ROZDZIAŁY PROGRAMU:
☞ Prawo i Sprawiedliwość: (I) Wartości i zasady
☞ Prawo i Sprawiedliwość: (II) Diagnoza
☞ Prawo i Sprawiedliwość: (III) Dokonania i plany, cz.1
☞ Prawo i Sprawiedliwość: (III) Dokonania i plany, cz.2
☞ Prawo i Sprawiedliwość: (III) Dokonania i plany, cz.3
☞ Prawo i Sprawiedliwość: (IV) Wyzwania
LUB POBIERZ CAŁOŚĆ:
☞ Program PiS 2019 – całość [plik PDF z serwerów PiS]
☞ Program PiS 2019 – całość [plik PDF z kopii zapasowej ITP]
PRZYPISY I ODNOŚNIKI
[1] Warto pokreślić, że wskaźnik Giniego, którego niższy odczyt pokazuje mniejsze nierówności społeczne, spadł z 30,6 w 2015 roku do poziomu 27,8 w 2018 roku. Wskaźnik ten w latach 2008–2015 spadał średnio o 0,175 punktu procentowego rocznie, a w latach 2015–2018 aż o 0,7 punktu rocznie, czyli cztery razy szybciej.
[2] Według danych Eurostatu, jeszcze w 2016 roku w Polsce 24,2% dzieci było zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, w 2017 roku ten odsetek zmalał zaś do 17,9%. To spadek o jedną czwartą zaledwie w ciągu roku – największy od momentu przyjęcia Polski do Unii Europejskiej.
[3] Te działania rządu PiS przełożyły się na podniesienie ogólnego poziomu życia polskich rodzin. Wiele z nich mogło sobie po raz pierwszy pozwolić na wyjazd na wakacje. W 2015 roku wakacje poza miejscem zamieszkania spędzały dzieci z 53% gospodarstw domowych, a w 2018 roku już 65% rodzin stać było na to, by wszystkie ich dzieci przynajmniej raz w roku wyjechały na tygodniowe wakacje.
[4] Kwota zasiłku pielęgnacyjnego wynosi od 1 listopada 2018 r. 184,42 zł, a od 1 listopada 2019 r. 215,84 zł.
[5] W latach 2015-2019 liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 680 tys. osób. Dzięki aktywnej polityce Rządu Prawa i Sprawiedliwości Polska razem z Wielką Brytanią znalazła się na 6. miejscu pod względem najniższego bezrobocia w UE. Według danych Eurostatu w czerwcu 2019 r. stopa bezrobocia BAEL w Polsce wynosiła 3,7%. To znacznie mniej niż w Belgii (5,5%), Danii (5,1%) czy Austrii (4,7%) oraz poniżej średniej europejskiej – stopa bezrobocia w 28 krajach Unii Europejskiej wyniosła 6,3%.
[6] Nowy polski model państwa opiekuńczego wzmacnia rodziny, buduje ich pozycję materialną i wspiera wzrost klasy średniej. Potwierdzeniem tego jest Human Development Index – miernik opisujący stopień rozwoju społeczno-ekonomicznego poszczególnych państw, który w przypadku Polski w latach 2015–2017 rósł średnio 66% szybciej niż w latach 2008-2014. Wzrostem jaki Polska odnotowała w latach 2015-2017 nie może poszczycić się żaden kraj rozwinięty i żaden kraj europejski z wyjątkiem Bośni i Hercegowiny.
[7] W 2019 roku średnia emerytura wynosiła 2328 zł, w 2020 prognozuje się 2400 zł.
Ilustracja © brak informacji / materiał wyborczy KW Prawo i Sprawiedliwość
Ten komentarz został usunięty przez administratora bloga.
OdpowiedzUsuń