Konwersatorium Christianitas | O generale Stanisławie Hallerze

W cyklu rozmów o Pokoleniu Niepodległości 1918 - tym razem o generale Stanisławie Hallerze, jednym z najwybitniejszych sztabowców Wojska Polskiego, zamordowanym przez Rosjan w kwietniu 1940 r. Charkowie.
Rozmawiają: Paweł Milcarek i Michał Barcikowski.

© Paweł Milcarek
emisja: brak daty
opublikowano: 31 V 2019 / źródło publikacji:
www.Christianitas.org

Drogi Czytelniku, skoro jesteśmy już razem tutaj, na końcu tekstu prosimy jeszcze o chwilę uwagi. Udostępniamy ten i inne nasze teksty za darmo. Dzieje się tak dzięki wsparciu naszych czytelników. Jest ono konieczne jeśli nadal mamy to robić.
» Zamów "Christianitas" (pojedynczy numer lub prenumeratę)
» Wesprzyj "Christianitas"

---

Stanisław Haller de Hallenburg

Pochodził z rodziny szlacheckiej herbu własnego. Był synem Władysława Hallera de Hallenburg i Lucyny z domu Urbańskiej oraz kuzynem gen. Józefa Hallera. W 1892, po zdaniu matury w Bielsku, wstąpił jako ochotnik do jednorocznej szkoły oficerów rezerwy. W maju 1893 podporucznik rezerwy artylerii. Złożył podanie o podjęcie zawodowej służby wojskowej, do której został przyjęty w kwietniu 1894. W latach 1894–1918 w służbie cesarskiej, początkowo jako dowódca plutonu. W 1901 ukończył studia w Wyższej Szkole Wojennej w Wiedniu. Kolejno: dowódca batalionu, oficer sztabu korpusu, oficer Sztabu generalnego. W okresie listopad 1912 – grudzień 1915 w stopniu majora, a później podpułkownika szef sztabu Twierdzy Kraków. W styczniu 1916 na froncie włoskim, dowódca pułku artylerii. W 1917 pułkownik. Koniec wojny zastał go na froncie włoskim, skąd wrócił do Krakowa i zgłosił się do Wojska Polskiego.

Początkowo objął funkcję zastępcy komendanta miasta Krakowa, a 18 listopada 1918 został szefem Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego "Kraków".

7 lutego 1919 Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz Józef Piłsudski powierzył mu pełnienie obowiązków Szefa Sztabu Generalnego WP, a 1 stycznia 1920 awansował go na stopień generała-podporucznika.

Od sierpnia do września 1920 podczas wojny polsko–bolszewickiej dowodził 13. Dywizją Piechoty i Grupą Operacyjną. 10 września tego roku został mianowany generałem porucznikiem z 1 kwietnia 1920. W tym samym miesiącu objął dowodzenie 6. Armią we Lwowie, prowadząc ciężkie boje do zawieszenia broni 12 października 1920. Przyczynił się do pokonania 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego i wyparcia jej za Bug. Był członkiem Rady Wojennej. W styczniu 1921 przewodniczył delegacji polskiej na rokowania w Bukareszcie w sprawach polsko–rumuńskiej konwencji wojskowej. Po powrocie do kraju Inspektor Armii nr VI we Lwowie. Od 9 lipca 1923 do 16 grudnia 1925 (złożył dymisję) szef Sztabu Generalnego. Dymisja nie została przyjęta i formalnie nadal pozostawał szefem Sztabu Generalnego, jednak obowiązki pełnił gen. Edmund Kessler.
W maju 1926 wyznaczony przez ministra spraw wojskowych, gen. Juliusza Malczewskiego, szefem sztabu wojsk rządowych. W czasie przewrotu majowego 1926 roku brał udział w walkach po stronie władz legalnych. Po przewrocie majowym, jako przeciwnik Józefa Piłsudskiego, podał się do dymisji. Przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w rodzinnym majątku. Zajmował się pracą społeczną m.in. jako aktywny członek Akcji Katolickiej. We wrześniu 1939, po wybuchu II wojny światowej oddał się do dyspozycji Naczelnego Wodza.

W 1939 został aresztowany przez Sowietów i uwięziony w obozie w Starobielsku. 6 kwietnia 1940 został wywieziony ze Starobielska do Charkowa, gdzie jeszcze w tym samym miesiącu został zamordowany przez NKWD. Figuruje na Liście Straceń poz. 711.

Był wytypowany przez premiera Władysława Sikorskiego (nieświadomego wówczas zbrodni katyńskiej) na przyszłego dowódcę Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, gdy na przełomie lipca i sierpnia 1941 uzgodniono z ZSRR ich powstanie.

Pochowany został na Polskim Cmentarzu Wojennym w Charkowie.

© autor(ka) nieznany(a)
brak daty publikacji
źródło publikacji według dostępu z 1 czerwca 2019:
www.Wikipedia.org

Wolne do kopiowania na tej samej licencji: CC-BY-SA
(Creative Commons Licence - By Attribution, Share Alike - polskie tłumaczenie tutaj)

Ilustracje:
fot.1 © brak informacji / www.christianitas.org
fot.2-3 © domena publiczna / www.wikipedia.org

Audio © Paweł Milcarek / www.christianitas.org
Audycja jest transmitowana zwykle w każdą niedzielę o godz. 13:00 (czasu w Polsce) i udostępniona na stronie www.christianias.org