W dyskusjach na temat sytuacji finansowej Polaków i jej porównaniu z innymi krajami najczęściej mówi się o wynagrodzeniach. Faktycznie, wynagrodzenia Polaków znacząco wzrosły na przestrzeni ostatnich lat. W roku 2018 przeciętne wynagrodzenie brutto było w Polsce niemal dwukrotnie wyższe niż w 2004 i wynosiło 4585,03 zł (około 3250 zł netto). Choć dystans dzielący nas od krajów Europy Zachodniej pozostaje nadal duży, to pod względem przeciętnych wynagrodzeń wyprzedzamy m.in. Słowację, Węgry, Litwę, Łotwę, Rumunię i Bułgarię (ostatnie dane porównawcze Eurostat z 2015 r.).
Jednak samo wynagrodzenie nie jest wystarczającą miarą sytuacji finansowej. Co z tego, że pracownik w dużej, warszawskiej firmie zarabia 5000 zł na rękę (czyli mieści się wśród około 12% najlepiej zarabiających Polaków wg ostatnich danych GUS z 2016 r.), skoro około połowę pensji miesięcznie musi wydać na wynajem mieszkania lub ratę kredytu (podczas gdy na czynsz za mieszkanie własnościowe wydawałby 15-20% pensji), a ponadto nie ma żadnego zabezpieczenia na wypadek, gdyby stracił pracę? Tak naprawdę o statusie finansowym od samego wynagrodzenia więcej mówi wskaźnik majątku przypadającego na przeciętnego Polaka. A ten wskaźnik pozostawia wiele do życzenia.
Raporty „Global Wealth Databook” wydaje od roku 2000 Instytut Badawczy Credit Suisse. W badaniu dotyczącym roku 2018 porównywany jest majątek gospodarstw domowych w 213 krajach. Stosowane są dane z instytucji publicznych (w Polsce – NBP), ankiet OECD i analiz ekonometrycznych. Według raportu krajem, na który przypada największy udział światowego majątku, są Stany Zjednoczone (31% światowego majątku), a państwami, w których na osobę dorosłą przypada największy majątek, są Islandia (555 726 dolarów na osobę), Szwajcaria (530 tys. dol.) i Luksemburg (412 tys. dol.). Krajem o najniższej wartości tego wskaźnika jest Malawi, gdzie na jedną osobę dorosłą w 2018 r. przypadało jedynie 141 dolarów majątku.
Jak na tym tle plasuje się Polska? Niestety, bardzo niekorzystnie, jeśli porównamy się nie tylko z Europą Zachodnią, ale z naszymi pobratymcami ze Wschodniej i Środkowej Europy. Przeciętny majątek przypadający na jednego dorosłego Polaka wynosi 31 794 dolary. Wyprzedza nas większość kraju byłego bloku wschodniego. Przykładowo w Czechach wartość ta wynosi 61 489 dol., czyli niemal dwa razy więcej, a na Słowenii ponad dwukrotnie więcej niż w Polsce – 79 tys. dolarów. W lepszej sytuacji pod względem wysokości tego wskaźnika są też kraje, w których zarabia się gorzej niż w Polsce – takie jak Słowacja czy Łotwa.
Wysokość wskaźnika stanu majątkowego zależy w pewnej mierze od pozycji startowej – już w 2000 r., czyli przy pierwszej edycji badania, majątek Słoweńców, Czechów i Słowaków był wyższy niż ten przypadający na dorosłego Polaka. Jednak przez ostatnie osiemnaście lat przegoniły nas Chorwacja, Łotwa i Estonia (w tej ostatniej przeciętny majątek przypadający na osobę dorosłą wzrósł ośmiokrotnie, a w Polsce w tym samym czasie nieco ponad trzykrotnie). Gonią nas natomiast Rumunia i Bułgaria, w których wzrost majątku w gospodarstwach domowych w ostatnich latach był 1,5-2x szybszy niż w Polsce.
O ile zatem doganiamy kraje Zachodu, i przeganiamy częstokroć naszych sąsiadów pod względem wynagrodzeń i PKB per capita, to pod względem majątku pozostajemy daleko z tyłu choćby za będącą w kryzysie Grecją (wartość majątku na 1 osobę w Polsce jest trzykrotnie mniejsza niż w Grecji). Budujemy więc nasz majątek bardzo powoli i często na kredyt. I choć autorzy raportu Polityka Insight „Prognoza majątku – jak demografia zmieni aktywa Polaków” twierdzą, że w ciągu kilkunastu lat nastąpi rewolucja majątkowa, gdyż pokolenie Polaków, którzy wzbogacili się podczas transformacji ustrojowej, będzie przekazywać majątek swoim dzieciom, to z pewnością sytuacja pozostawia wiele do życzenia. Brak majątku, a więc zabezpieczenia w postaci oszczędności finansowych, nieruchomości bądź innych form lokaty kapitału, powoduje, że czujemy się niepewnie, znacząco obniża jakość życia, nadzieje na przyszłość, ale także chęć inwestowania. Natomiast obiecywane przez partię rządzącą zwiększanie transferów socjalnych w postaci „500 plus” na pierwsze dziecko czy trzynastej emerytury przyczyni się raczej do wzrostu bieżącej konsumpcji, ale wątpliwe, by przełożyło się na trwały wzrost majątku Polaków.
Ilustracja © brak informacji / za: www.depositphotos.com
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz