– Udana operacja wileńska miała przekonać Józefa Piłsudskiego, że bolszewików można pokonać – uważa historyk Waldemar Szełkowski.
– Operacja wileńska rozpoczęła się 16 kwietnia 1919 roku. Ofensywa sił polskich miała na celu przede wszystkim wyzwolenie miasta. Zadanie zajęcia Wilna spadło na barki pułkownika Władysława Beliny-Prażmowskiego oraz generała Edwarda Rydza-Śmigłego – mówi Polskiemu Radiu prezes Klubu Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka”, historyk Waldemar Szełkowski.
– W tamtym czasie bolszewicy byli jeszcze słabi, ale mieli olbrzymi apetyt, aby iść na zachód. Polskie wojsko dopiero się tworzyło, ale żołnierze potrafili skutecznie walczyć – opowiada historyk i dodaje, że do tych ważnych wydarzeń doszło w czasie Wielkanocy.
– Przed stu laty, 19 kwietnia, w Wielki Piątek o godz. 5 nad ranem polska kawaleria zaatakowała Dworzec Wileński, co było ogromnym zaskoczeniem dla bolszewików. Udało się zająć dworzec prawie bez strat, wzięto do niewoli 400 żołnierzy bolszewickich i bogaty tabor – parowozy, wagony – mówi PAP Szełkowski.
Dodaje, że „już w ciągu pierwszego dnia polscy żołnierze, przy ogromnym wsparciu polskiej ludności cywilnej, przejęli ulice Ostrobramską, Niemiecką, Zamkową i okolice Katedry Wileńskiej”. Walki o miasto trwały do 21 kwietnia 1919 r.
– To była pierwsza polska operacja wojskowa podczas wojny z bolszewicką Rosją - zaznacza Szełkowski. – Przedtem były już starcia na terenach dzisiejszej Białorusi, w okolicach Baranowicz, Lidy, ale to właśnie skuteczna operacja wyzwolenia Wilna przekonała marszałka Józefa Piłsudskiego do dalszych odważnych działań przeciwko bolszewikom – dodaje.
W piątek znicze zapalono na grobach ponad 30 polskich żołnierzy, którzy jako pierwsi zginęli wyzwalając miasto i spoczęli na Rossie; w ich otoczeniu spoczęło potem serce marszałka Józefa Piłsudskiego.
Historyk zauważył, że piątkowe zapalenie zniczy inicjuje nową tradycję wśród społeczności polskiej na Litwie, gdyż ostatnie uroczystości z okazji wyzwolenia miasta były obchodzone w latach 30. ubiegłego wieku.
W ramach piątkowych obchodów Wileński Klub Rekonstrukcji Historycznej zorganizował też wycieczkę „szlakiem pierwszego dnia wyzwalania miasta”.
Groby żołnierzy walczących w wojnie polsko-bolszewickiej rozsiane są po całej Wileńszczyźnie. Największa kwatera znajduje się na wileńskim Cmentarzu Antokolskim. Spoczywa w niej 1068 żołnierzy walczących o niepodległość Polski w latach 1919-1920.
Ilustracja
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz